Να τολμήσουμε!
Μετά από πέντε χρόνια σκληρής και επώδυνης κρίσης, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα ξανά σε καμπή. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα και η προοπτική της τίθενται πάλι σε αμφισβήτηση -και μαζί απομακρύνονται οι προοπτικές ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση.
Η νέα κυβέρνηση εξαντλεί τα τελευταία αποθέματα ελπίδας και οικονομικών πόρων –φαινομενικά σε μια ανούσια διαπραγμάτευση με τους “εταίρους”, αλλά στην πραγματικότητα με τον ίδιο της τον εαυτό. Τα πρώτα δείγματα γραφής της, με αιχμές τον κρατισμό, τον κομματικό νεποτισμό και τις επιλογές στην εκπαίδευση, δεν συνάδουν με τον ευρωπαϊκό χώρο, ούτε εμπνέουν αισιοδοξία. Αντίθετα, οδηγούν την ήδη επιβαρυμένη χώρα σε αδιέξοδο. Ταυτόχρονα το πικρό μάθημα της μεταπολίτευσης ότι παροχές χωρίς στέρεα ανάπτυξη αποτελούν φενάκη, δεν φαίνεται να την απασχολεί. Η αδυναμία της να το κατανοήσει θα την αναδείξει σύντομα όχι ως μια νέα αρχή, αλλά ως το τέλος του παλαιού συστημικού κύκλου διακυβέρνησης.
Σήμερα, το μείζον θέμα για την Ελλάδα δεν είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας για τη δημοσιονομική διαχείριση της καθημερινότητας –αυτή ελπίζουμε πως θα επέλθει, με τη βοήθεια της λογικής. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα υπάρξει, επιτέλους, ένα ολοκληρωμένο μεταρρυθμιστικό σχέδιο που θα μετασχηματίσει τη χώρα σε σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, με θεσμούς που λειτουργούν, με εκπαίδευση που προάγει την καινοτομία, με κοινωνικό κράτος που προστατεύει τους αδύναμους και με ανάπτυξη που χτίζει θέσεις απασχόλησης.
Σε αυτήν τη συγκυρία, όπου προτεραιότητα είναι η ανάταξη της χώρας, το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε υπαρξιακό μεταίχμιο. Παραμένει ιδεολογικά αφοπλισμένο και πολιτικά εξαντλημένο, ενώ κινείται, τουλάχιστον δημοσκοπικά, στα όρια της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Η απόφαση να διεξαχθεί το Συνέδριο σε αυτήν την εποχή της εθνικής αβεβαιότητας αποδεικνύει πως προσωπικοί σχεδιασμοί απειλούν να εκτρέψουν την κορυφαία εσωκομματική διαδικασία από αφετηρία μιας αναγκαίας ανασύστασης της παράταξης σε ένα ακόμη αδιέξοδο.
Όμως η ανασύσταση της δημοκρατικής παράταξης δεν είναι επιβεβλημένη για τη διαιώνιση ενός από χρόνια φθαρμένου συστήματος. Αντίθετα, επιβάλλεται για τη δυνατότητά της να παρέχει στη χώρα πολιτική ισορροπία και υπευθυνότητα και ένα στρατηγικό σχέδιο ανασυγκρότησης και εξόδου από την κρίση.
Το ήδη αποδυναμωμένο ΠΑΣΟΚ δεν επιδέχεται, κατά τη γνώμη μας, ανταγωνιστικές εσωτερικές διαδικασίες, οι οποίες μπορεί να το αποδυναμώσουν περαιτέρω, να το διαιρέσουν και να το καταδικάσουν αμετάκλητα. Επιδέχεται μόνον σοβαρές πολιτικές συμφωνίες και κοινή στάση, γιατί αυτά είναι τα μόνα που μπορούν να δώσουν στο χώρο ευκαιρίες αναγέννησης.
Σε αυτήν την οριακή στιγμή, το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται δύο πράγματα: να υπάρξει και να πρωτοστατήσει στην ενοποίηση της παράταξης. Αυτές τις ανάγκες πρέπει πρώτιστα να υπηρετήσει το Συνέδριο που, κατά τη γνώμη μας, θα πρέπει να αποφασίσει τη μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια να αναλάβει με τόλμη την πρωτοβουλία για τη σύγκλιση ιδρυτικού συνεδρίου του νέου και ενιαίου φορέα της παράταξης, μαζί με όλες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του ευρύτερου χώρου. Ισότιμα και από μηδενική βάση. Το ΠΑΣΟΚ έχει καθήκον να πρωτοστατήσει σε αυτό το εγχείρημα με πολιτική και κομματική ανιδιοτέλεια. Έχει καθήκον να δείξει σε όλους ότι το θέλει και το εννοεί. Να δείξει στους διστακτικούς ότι μπορούν να κάνουν ανάλογα βήματα. Και, τέλος, να δείξει σε όσους διαφωνούν και βολεύονται με τα ασήμαντα «κεκτημένα τους», ότι εύκολα μπορούν τα μικρά να διαλυθούν, όταν δεν υπηρετούν τα μεγάλα. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μας, η αληθινή προτεραιότητα.
Προτείνουμε σε αυτή τη μεταβατική φάση την ανάδειξη μιας συλλογικής ηγεσίας, όπως αρμόζει σε ένα δημοκρατικό κόμμα που έχει αυτογνωσία και αξιοποιεί την αυτοκριτική. Μιας ηγεσίας που θα υπηρετήσει αξιόπιστα την απόφαση του Συνεδρίου για τη μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ και θα συντονίσει την αναγκαία μετάβαση στη νέα εποχή χωρίς ηγεμονισμούς, με μοναδικό μέλημα τη μεγάλη παραταξιακή σύγκλιση.
Συγκεκριμένα, προτείνουμε το Συνέδριο να εκλέξει ένα σχετικά ολιγομελές καθοδηγητικό όργανό του που θα λαμβάνει όλες τις μεγάλες αποφάσεις. Αυτό πρέπει να είναι η Κεντρική Επιτροπή. Με τη σειρά της, η Κεντρική Επιτροπή να εκλέξει το Εκτελεστικό Γραφείο που θα υπόκειται σε αυτήν. Και το Εκτελεστικό Γραφείο να εκλέξει τον Πρόεδρό του, ο οποίος θα συντονίζει το έργο του και δεν θα αποτελεί αυτόνομο και ανεξέλεγκτο όργανο.
Αυτή η πρόταση απαντά και στους καλοθελητές που θα μιλήσουν για «πρόταση διάλυσης του ΠΑΣΟΚ» ότι το ΠΑΣΟΚ θα υπάρχει πλήρως συντεταγμένο, ενωμένο και πολιτικά μαχόμενο, για όσο διάστημα χρειάζεται να ολοκληρωθεί το εγχείρημα της παραταξιακής σύγκλισης που ο κόσμος της παράταξης απαιτεί εδώ και καιρό.
Η ηγεσία μιας παράταξης δεν αναδεικνύεται με επικοινωνιακά τεχνάσματα.Η ηγεσία μιας παράταξης αναδεικνύεται με σταθερές αρχές και θέσεις, με αναλυτική ικανότητα και ειλικρίνεια, με αρετές που εμφανίζονται στις κρίσεις.
Αντίστοιχα, τα μεγάλα εγχειρήματα για να ευοδωθούν χρειάζονται παραδειγματικές κινήσεις και πειστικές πρωτοβουλίες. Και το ΠΑΣΟΚ τώρα οφείλει να αναδειχτεί σε παραδειγματικό οδηγό της μεγάλης παραταξιακής ανασυγκρότησης.
Νάσος Αλευράς
Κώστας Καρτάλης
Γιώργος Φλωρίδης